( Ројтерс ) Африканските лидери во неделата започнаа континентална зона на слободна трговија, која доколку успее обединува 1,3 милијарди луѓе, ќе создаде економски блок од 3,4 трилиони долари и ќе влезе во нова ера на развој.

По четиригодишни разговори, во март беше постигнат договор за формирање трговски блок од 55 нации, отворајќи го патот за самитот на Африканската унија во Нигер, каде што Гана беше објавена како домаќин на идниот штаб на трговската зона и се одржаа разговори за тоа како блокот ќе работи.

Се надеваме дека африканската континентална слободна трговска зона (AfCFTA), најголема од создавањето на Светската трговска организација во 1994 година, ќе помогне да се ослободи долготрајниот економски потенцијал на Африка преку зајакнување на регионалната трговија, зајакнување на синџирите на снабдување и ширење експертиза.

“Очите на светот се свртени кон Африка”, рече на церемонијата на отворање на самитот на египетскиот претседател и претседател на Африканската унија, Абдел Фатах ал-Сиси.

“Успехот на AfCFTA ќе биде вистински тест за постигнување на економски раст кој ќе го претвори нашиот сон за благосостојбата и квалитетот на животот во реалност”, рече тој.

Африка има многу фасцинантни карактеристики: нејзината внатрешно-регионална трговија изнесуваше само 17% од извозот во 2017 година, наспроти 59% во Азија и 69% во Европа, а Африка го пропушти и економскиот пораст што другите трговски блокови го доживеаа во последниве децении.

Економистите велат дека остануваат значителни предизвици, меѓу кои и слабите патни и железнички врски, големите области на немири, прекумерната гранична бирократија и ситната корупција што го попречува растот и интеграцијата.

Членовите се обврзаа да ги елиминираат тарифите за повеќето стоки, со што ќе се зголеми трговијата во регионот за 15-25% на среден рок, но ова би се зголемило за повеќе од двојно ако се разгледаат и други прашања, стои во проценките на Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) .

ММФ во извештајот од мај ја опиша зоната на слободна трговија како потенцијален “менувач на економијата” од типот кој го засили растот во Европа и Северна Америка, но додаде забелешка на претпазливост.

“Намалувањето на царините само по себе не е доволно”, се вели во него.

 

ДИВЕРГЕНТНИ ИНТЕРЕСИ

Африка веќе има „чорба“ од конкурентни на кои им се преклопуваат трговските зони – ЕКОВАС на запад, ЕАЦ на исток, САДК на југ и КОМЕСА на исток и југ.

Но, само ОИК, главно управуван од Кенија, постигна значителен напредок кон заедничкиот пазар на стоки и услуги.

Овие регионални економски заедници ( РЕЗ ) ќе продолжат да тргуваат меѓу себе како и досега. Улогата на AfCFTA е либерализација на трговијата меѓу оние земји-членки кои во моментов не се наоѓаат во истата РЕЗ, рече Труди Хартзенберг, директор на Тралак, организација за трговско право со седиште во Јужна Африка.

Потенцијалната моќ на зоната доби ветар во грб, кога Нигерија, најголемата економија во Африка, се согласи да го потпише договорот на самитот. Бенин исто така се согласи да се придружи. Педесет и четири од 55-те држави на континентот сега се регистрираа, но само околу половина од нив ја ратификуваа.

Една пречка во преговорите ќе биде конфликтните мотиви на земјите.

За недиверзифицираните, но релативно развиените економии како Нигерија, кои се потпираат на извозот на нафта, придобивките од членството, најверојатно, ќе бидат помали од другите, изјави Џон Ешборн, висок економист во Капитал Економикс.

Нигериските официјални претставници изразија загриженост дека земјата би можела да биде поплавена со ниски цени на стоки, збунувајќи ги напорите за поттикнување на локалното производство на индустриски стоки и проширување на земјоделството.

Спротивно на тоа, производителите од Јужна Африка, кои се меѓу најразвиените во Африка, можат брзо да се прошират надвор од нивните вообичаени извозни пазари и во Западна и Северна Африка, давајќи им предност пред производителите од други земји, рече Ашбурн.

Претседателите на двете земји присуствуваа на самитот.

Големата разлика во економскиот ефект на земјите е уште еден услов во факторите околу преговорите. Нигерија, Египет и Јужна Африка сочинуваат над 50% од кумулативниот БДП на Африка, додека шестте суверени островски земји претставуваат околу 1%.

“Ќе биде важно да се решат овие диспаритети за да се обезбеди дека специјалните и диференцијалните третмани за најмалку развиените земји се усвоени и успешно имплементирани”, рече Лендри Синн, соработник во Иницијативата за развој на Африка во Институтот Брукингс.

Самитот, исто така, го одбележа и започнувањето на системот за дигитални плаќања во зоната и инструментите кои ќе ги регулираат правилата за потекло и царинските отстапки, како и да ги следат и да бараат да ги елиминираат нецаринските пречки во трговијата, соопшти Африканската унија.