Азија е центар на гравитација за раст на побарувачката на енергија во иднина и нејзината зависност од Блискиот исток само ќе расте, вели енергетски експерт

На 14-ти септември (сабота) беспилотните напади за кои беа обвинети јеменските Хушу сили, ги погодија нафтените капацитети во државната сопственост „Арамко“ во Саудиска Арабија. Овие напади избришаа производство во вредност од 5,7 милиони барели на ден, половина од саудиското производство и 5% од светското производство на нафта, додека нивото на цената на нафтата порасна за повеќе од 20% на околу 72 американски долари за барел.

Нападите ги зголемија регионалните и глобалните тензии, а цените на нафтата останаа повисоки од трговијата од деновите пред инцидентот.

На краток рок, на азиските земји не им треба паника – но ова е навремено потсетување дека овие економии мора да го подготват и заштитат снабдувањето со гориво доколку ваквите напади се повторат или засилат.

Денес на пазарите има многу нафта. Организацијата на земјите извознички на нафта (ОПЕК) има суфицит од 3,2 милиони барели на ден, додека земјите што не се во картелот, како САД и Русија, исто така можат да го прошират производството. Претседателот на САД, Доналд Трамп веќе го одобри ослободувањето на американските стратешки резерви на нафта.

Членовите на Меѓународната агенција за енергетика (ИЕА) држат залихи на нафта повеќе од 330 дена нето увоз и МААЕ размислува дали да ги активира итните мерки. Сето ова може да го намали влијанието на прекинот на снабдувањето со Саудиска Арабија.

Во исто време, Азија не треба да дејствува како незаинтересирана страна во проблемот. Азиските земји треба да ја разгледаат ранливоста на надворешните шокови.

Според енергетските перспективи објавени од Институтот за економски истражувања за АСЕАН и Источна Азија, побарувачката на нафта во Азија ќе се зголеми за 2,5 пати во периодот меѓу 2016 и 2040 година. Бидејќи регионалното производство нема да може да ја исполни оваа побарувачка самостојно, нето увозот нафтата ќе се зголеми брзо, при што повеќето залихи доаѓаат од Блискиот исток.

Во моментов, 68% од извозот на сурова нафта на Саудиска Арабија се во азиско-пацифичкиот регион, вклучувајќи 16% во Јапонија, Кина регистрира слична количина и 11% во Индија. Дури и со оглед на можноста за увоз на нафта од шкрилци од САД, Азија ќе биде особено ранлива на нарушувања во снабдувањето предизвикани од настани како што се природни непогоди, несреќи, регионални конфликти и терористички напади.

Јапонија, како член на ИЕА, има резерви на нафта повеќе од 200 дена. Кина и Индија ги градат своите стратешки резерви на нафта, но темпото на раст на домашната потрошувачка значи дека овие залихи не мора да бидат зачувани многу подолго отколку порано.

Подготвеноста на земјите од АСЕАН е далеку од доволна. Тие треба да ги зајакнат своите мерки за одговор при итни случаи преку развој на системи за рано предупредување, складирање на нафта, развој на мерки за ограничување на побарувачката и вклучување на горивото и воспоставување регионални мерки за одговор при итни случаи.

Складирањето – долг и скап бизнис – е типичен во однос на безбедноста и одржливоста на нафтата. Пошироката политика треба да вклучува не само инфраструктура поврзана со нафтата, како рафинерии и цевководи, туку и општа социјална инфраструктура, како што се патиштата и пристаништата. Ова треба да вклучува институционални и правни рамки и образование.

Развивањето на оваа рамка е процес кој одзема многу време, така што владите на земјите-членки на АСЕАН мора да преземат акција пред да се случи следното нарушување.

Исто така е важно да се користат или да се оживеат постојните институционални платформи за одржливост на снабдувањето со нафта. Земјите-членки на АСЕАН работат на Договорот за снабдување со нафта АСЕАН од 1986 година, но неговата функционалност за време на вонредна состојба е сомнителна бидејќи е само на хартија и досега не е активирана.

Азија е центар на гравитација за раст на побарувачката на енергија во иднина. Нејзината зависност од Блискиот исток и нејзината непредвидлива геополитичка позиција само ќе се зголемат. Ова бара зголемување на подготвеноста на континентот за соодветно итно реагирање. Нападите на беспилотни летала против Саудиска Арабија треба да се сметаат како будилник за вакви ситуации.

 

Забрането превземање на содржината без претходна согласност од редакцијата на БанкоМетар.мк