Работодавачите ширум светот започнаа со тестирање на четиридневна работна недела, што е уште една промена после работата од дома што пандемијата ја донесе во светот на работата.

Според Ројтерс, дискусијата за „скандинавскиот модел“ врз основа на претпоставката дека продуктивноста ќе се зголеми доколку се намали бројот на работни часови не е нова.

Меѓутоа, неодамна, повторно стана актуелно поради кризата со ковид-19. И не само меѓу сопствениците на бизниси, туку и во јавниот сектор и меѓу политичарите.

Приватен живот или кариера

Во Европа, шпанската социјалистичка влада ја разгледува можноста за воведување на овој модел со цел да се забрза заздравувањето на економијата. Од друга страна, јавната администрација во Данска и Исланд е веќе отворена само до четврток. Шефот на агенцијата за привремени вработувања Адеко вели дека многу компании воведуваат пократки работни недели, особено во контекст на недостаток на работна сила во малопродажба и угостителство.

„По кризата со корона, луѓето станаа посвесни дека нивните претходни услови за работа не беа најдобри. Сега тие мислат дека не треба да го жртвуваат својот приватен живот заради кариерата “, рече Кристоф Кејтор, првиот човек на Адека.

Во Нов Зеланд, Унилевер тестира четиридневна работна недела, додека во Јапонија, третата по големина банка, Мизухо, им нуди на своите 45.000 работници можност да работат три или четири дена.

Иако многумина се скептични за тоа колку промени во светот на работата ќе се случат по завршувањето на пандемијата, шпанската компанија Телефоника е меѓу оние компании што тестираат четиридневна работна недела.

Засега, 10 проценти од вработените на домашниот пазар работат во тој режим. Доколку резултатите од продуктивноста останат задоволителни, повеќе учесници би биле вклучени во работа со скратено работно време, вели извор на Ројтерс запознаен со плановите на компанијата.

Телефоника ја намали платата на работниците со скратено работно време за 15 проценти, но работодавачите во други земји имаат намера да понудат целосна плата, и покрај помалите работни часови.

Во данската општина Одшерд, 300 вработени работат четири дена во неделата со целосна плата како дел од тригодишниот тест. „Вработените беа фантастично возбудени за слободниот петок“, вели шефот Клаус Стин Мадсен.

„Три дена во кои не треба да одите на работа, направете нешто психолошко, тие даваат дополнителна енергија за четири работни дена“, вели Медсен. Тој додава дека Одшеред не планира да го смени овој флексибилен модел и „да се врати на старото“.

Во Шпанија, министерството за индустрија размислува за пилот-програма од 50 милиони евра, за да им помогне на компаниите да го намалат работното време без да ги намалат платите.

Контролиран експеримент

Прогресивната партија Мас Паис, која освои 17 проценти од гласовите на неодамнешните регионални избори во Мадрид, бара од владејачката левичарска коалиција да го усвои овој проект. Хектор Тејеро, политички секретар на Мас Паиса, објаснува дека компаниите ќе добијат одредена сума за секој работник кој работи со скратено работно време и дека парите може да се искористат како што тие сакаат.

Партијата ја гледа оваа програма како контролиран експеримент за да влијае на продуктивноста и профитабилноста со помалку работни часови во различни сектори. Некои шпански компании веќе бележат одлични резултати.

Така, ИТ компанијата Софтвер Ел Сол од Андалузија воведе четиридневна работна недела без намалување на платата, а од почетокот на експериментот, го зголеми бројот на вработени за 15 проценти.

„Продажбата порасна за 20 проценти, а отсуствата драстично се намалија; Расте задоволството на вработените и клиентите, заедно со продуктивноста “, вели директорот за маркетинг, Педро Кортес.

Карлос Викторија, економист во шпанското деловно училиште ЕСАДЕ, вели дека во некои сектори ќе биде полесно да се реорганизираат работните процеси и да се намали работното време, но има сектори каде што пократкото работно време би имало директно влијание врз намалувањето на производството.

„Разгледувањето на четиридневната работна недела како иднина во светот на работата е се уште прерано, барем на краток рок“, смета Викторија.