Помалку од 15 месеци по последната банкарска криза што го погоди светот, регулаторите во САД и Европа веќе се подготвени да ги повлечат реформите насочени кон намалување на ризикот од дополнителни финансиски катастрофи. Сепак, ова е сериозна грешка, пишува уредничкиот тим на „Bloomberg“.

Најважно е од каде банките ги добиваат парите. Повеќето се позајмени од депоненти и други заемодавачи. Ако не им бидат исплатени навреме, може да дојде до поголема катастрофа. Остатокот, познат како капитал, доаѓа од акционери кои се подготвени да преземат загуби. Колку повеќе има вториот тип на банки, толку подобро се способни да инспирираат доверба и да продолжат да даваат кредити дури и во најлошото време.

Проблемот е во тоа што директорите претпочитаат да користат што е можно помалку капитал и што е можно повеќе долгови, бидејќи тоа ги максимизира владините субвенции и ја зголемува профитабилноста во добри времиња.

По кризата во 2008-ма година, регулаторите насекаде признаа дека капиталот недостасува во алармантни количини. Работејќи преку Базелскиот комитет за банкарска супервизија, тие се согласија да наметнат нови стандарди познати како Базел III. Нивоата на капиталот нагло се зголемија, достигнувајќи го максимумот на околу 7% од активата за најголемите американски банки – иако ова е сè уште помалку од половина од она што истражувањето и искуството сугерираат дека би било потребно за надминување на тешка криза. Европа заостануваше, едвај надминувајќи 5% од средствата (според најспоредливата метрика).

И Европа и САД сега влегоа во последната фаза на Базел III. Главно е насочена кон заострување на барањата за показателите на капитал „засновани на ризик“, кои се обидуваат да ги земат предвид ризиците од средствата на банката, но се покажаа ранливи на манипулации. Европската унија во голема мера се согласи на ослабена верзија – спротивно на советите на економистите и регулаторите – која стапува на сила во јануари 2025-та година. Минатата година, американските регулатори претставија малку поамбициозен предлог што можеби ги зголеми заедничките сооднос меѓу капиталот и имотот во најголемите банки за околу процентен поен.

За жал, овие напори се во застој, делумно благодарение на недостатоците во дизајнот и делумно на агресивното лобирање од страна на банките. Како одговор, некои функционери во Европа – од бриселските бирократи до францускиот претседател Емануел Макрон – сугерираат дека ЕУ треба да ги одложи или да ги релаксира своите правила доколку САД не дејствуваат, со образложение дека ќе ги стават своите банки во неповолна положба.

Ваквите аргументи не се убедливи. Кревките банки не се конкурентна предност, како што е јасно до знаење неодамнешниот колапс на „Credit Suisse Group“ и проблемите на други места во Европа. Европските институции сè уште имаат помал капитал од нивните тенко капитализирани американски колеги. На сегашното ниво, секое зголемување би имало нето економска корист. Колку повеќе банки имаат, толку помали треба да бидат нивните вкупни трошоци за финансирање.

Поентата на реформите во Базел беше светот да се движи истовремено кон посилен глобален финансиски систем. И ЕУ и САД мора да признаат дека нивните одлуки имаат последици надвор од нивните граници. Трката до дното нема да заврши добро за никого.