Нова студија сугерира дека економскиот пад предизвикан од промената на односите меѓу Велика Британија и Европската унија (ЕУ) поради Брегзит не е само краткорочен проблем и веројатно ќе продолжи, пишува „Euronews“.

Договорот за излегување на Обединетото Кралство од ЕУ предизвика голем пад на трговијата меѓу кралството и блокот и веројатно ќе продолжи да се влошува, предупредуваат економистите.

Новиот извештај објавен од Бизнис школата на Универзитетот Астон покажува дека Договорот за трговија и соработка (TCA) потпишан од Лондон и Брисел има „длабок и траен задушувачки ефект“ врз економијата.

„Студијата нагласува дека негативните влијанија на TCA се интензивираа со текот на времето, при што 2023-та година покажа поизразен пад на трговијата од претходните години“, велат економистите.

„Ова сугерира дека транзицијата по Брегзит во трговските односи ОК-ЕУ не е само краткорочно нарушување, туку одразува подлабоки структурни промени кои веројатно ќе продолжат“, додаваат тие.

Велика Британија се соочи со економски потешкотии откако гласаше за напуштање на ЕУ во 2016-та година и последователно излегување од блокот во 2020-та година.

Месечните бројки за периодот помеѓу 2021-ва и 2023-та година покажуваат пад од 27% на извозот во Обединетото Кралство и пад од 32% на увозот во и од ЕУ во споредба со тоа како би можеле да се одвиваат работите доколку Британија останеше во блокот.

Работите не стануваат многу подобри кога се гледаат бројките за една година: извозот е намален за 17%, а увозот намален за 23%.

„Анализата открива сериозно нарушен и ослабен синџир на снабдување ОК-ЕУ по TCA, што е евидентно кај потрошувачките, средните и капиталните стоки“, се вели во извештајот. Сепак, економистите забележаа дека во неколку сектори е забележан пораст на извозот – и тоа тутунопроизводството, железничкиот транспорт и воздухопловната индустрија.

Спротивното важи за прехранбената индустрија, текстилниот сектор и производството на материјали, кои се меѓу најпогодените индустрии.

„Треба да се забележи дека (секторот за јадење овошје и јаткасти плодови) претрпе најдраматичен пад на вредноста на извозот во ОК, пад од 73,46 отсто“, истакнаа економистите.

Договорот за Брегзит ги погодува и 27-те земји-членки на ЕУ, но во различен степен.

Извозот на Велика Британија во Белгија и Ирска забележа помал пад, додека оној во Германија, Шпанија и Грција забележа подлабок пад.

Што се однесува до увозот од Велика Британија, Холандија, Германија и Франција забележаа значителен пад од 51%, 32% и 23%, соодветно, додаваат економистите.

„Сепак, помалите економии забележаа позитивни ефекти, покажувајќи зголемен увоз од Британија“, посочуваат тие.

Промена на хоризонтот?

Во извештајот се повикува британската влада да бара начини за стабилизирање и подобрување на економијата на земјата.

Предлага отворање на преговори специфични за секторот со ЕУ за да се ублажи влијанието врз секторите кои се најмногу погодени од Брегзит и TCA и да се користат нови технологии за да се насочат царинските процедури.

Економистите исто така препорачуваат Велика Британија да ги реконфигурира синџирите на снабдување за да ја подобри еластичноста и конкурентноста.

Иако ЕУ не е толку ентузијастичка за промена на договорот за Брегзит и продолжување на преговорите, сепак е можно да има простор за промени.

TCA ги содржи оние што се познати како „клаузули за ревизија“, кои одредуваат датуми за преглед и евалуација на спроведувањето на целиот договор на секои пет години. Првиот преглед треба да се изврши во 2026-та година.

Новиот премиер на Обединетото Кралство, лабуристот Кир Стармер, ја отфрли можноста за какви било значајни промени во аранжманите како што е повторното приклучување на единствениот пазар на ЕУ и царинската унија. Сепак, тој вети дека ќе ја намали бирократијата по Брегзит и ќе ги „рестартира“ односите со европските партнери.