Од 1 јануари 2025 година, Романија и Бугарија ќе станат дел од Шенгенската зона, со што ќе се овозможи слободно движење меѓу земјите-членки на ЕУ. Оваа одлука доаѓа по повеќегодишни одложувања, иако уште во 2011 година Европската комисија потврди дека двете земји ги исполнуваат сите критериуми. Со приклучувањето на Романија и Бугарија, Шенгенската зона ќе има 29 земји, овозможувајќи значително олеснување на патувањата.

Од 1 јануари 2025 година, Романија и Бугарија конечно ќе станат дел од Шенгенската зона, овозможувајќи слободно движење меѓу земјите-членки на Европската Унија (ЕУ). Оваа историска одлука доаѓа по повеќегодишни одложувања и политички несогласувања кои го попречуваа нивниот пристап.

Долгогодишно чекање за влез во Шенгенската зона

Романија и Бугарија се членки на ЕУ од 2007 година, но дури сега стануваат дел од Шенген. Иако Европската комисија уште во 2011 година потврди дека двете земји ги исполнуваат сите критериуми, нивниот влез беше блокиран од одредени членки, главно поради миграциските прашања.

Германија и Франција долго време се спротивставуваа, но подоцна ги променија своите ставови. Најголемата пречка беше Австрија, која го укина ветото во ноември 2024 година, благодарение на дипломатските напори на Унгарија за време на нејзиното претседавање со ЕУ.

Што се менува со влезот во Шенген?

Со вклучувањето на Романија и Бугарија, Шенгенската зона ќе нуди нови олеснувања за патниците:

  • Без пасошки контроли на воздушните и поморските граници.
  • На копнените премини, контроли ќе останат активни уште најмалку шест месеци за да се спречат можни закани за јавната безбедност.

Патниците со автомобил, воз, или автобус ќе мора да носат пасоши, но оние кои патуваат со авион или брод ќе имаат олеснети процедури.

Граѓаните на ЕУ треба да се придржуваат до правилото за престој од максимум 90 дена во рамките на Шенген. Престојот во Романија или Бугарија ќе се брои кон вкупниот лимит, без разлика дали се посетени други земји-членки.

Експанзија на Шенгенската зона

Со приклучувањето на Романија и Бугарија, бројот на земји во Шенген се зголемува на 29. Од нив, 25 се членки на ЕУ, додека останатите се Норвешка, Исланд, Швајцарија, и Лихтенштајн.

Шенгенската зона, основана во 1995 година, денес овозможува:

  • 1,25 милијарди патувања годишно.
  • 3,5 милиони премини на граници дневно.

Последната земја која влезе во Шенген беше Хрватска во 2022 година.

Шенген: историски контекст и значење

Шенгенската зона е формирана врз основа на договорот потпишан во 1985 година меѓу пет земји од Европската економска заедница: Германија, Франција, Белгија, Луксембург, и Холандија. Нејзината цел е да овозможи слободен проток на луѓе, стоки, и услуги, елиминирајќи ги внатрешните граници.

Романија и Бугарија сега се дел од оваа заедница, зајакнувајќи го принципот на европско единство и интеграција.

Клучни моменти од влезот на Романија и Бугарија во Шенгенската зона

  1. Елиминирање на пасошките контроли на воздушните и поморските граници за патниците од земјите-членки на Шенгенската зона.
  2. Задржување на копнените гранични контроли меѓу Унгарија и Романија, како и Романија и Бугарија, уште најмалку шест месеци заради јавната безбедност.
  3. Олеснување на процедурите за патниците што патуваат со авион или брод, кои нема да мораат да поднесуваат пасоши.
  4. Задолжителност за патниците со автомобил, воз или автобус да ги имаат своите пасоши со себе.
  5. Применување на правилото за максимален престој од 90 дена во рамките на Шенгенската зона, кое важи за сите земји-членки, вклучително и за Романија и Бугарија.