Европската централна банка (ЕЦБ) и швајцарската централна банка останаа единствените водечки централни банки кои одржуваа редовно намалување на каматните стапки. Вака може да се сумираат одлуките од декемвриските состаноци на ЕЦБ, Одборот на Федералните резерви на САД, Банката на Англија, Банката на Канада, централните банки на Норвешка и Шведска.

Една од главните причини за очекуваното забавување на темпото на намалување на каматните стапки е нестабилното ниво на инфлација, темпото на економски развој и последиците од очекуваното зголемување на царините од идната администрација на Доналд Трамп во САД.

Одборот на Федералните резерви на САД на последниот состанок објави дека трет пат по ред годинава ги намалува клучните каматни стапки – за 0,25 процентни поени. Од септември, кога ФЕД почна да ја ублажува својата монетарна политика, нивото на основната каматна стапка во САД се намали за 1 процентен поен на 4,25-4,50 отсто.

Последната одлука дојде една недела откако официјалните податоци покажаа дека инфлацијата во најголемата светска економија се зголемила во октомври на 2,7 отсто, или 0,1 отсто. стр. над ноемвриската и сè уште пониска од целта од 2 проценти.

И додека се очекуваше намалувањето на каматите, пазарите се соочија со веста дека во анализата на УФР за 2025 г. се очекуваат само две намалувања на стапките, а не четири, како што беше забележано во прогнозите на банката во септември.

UFR, исто така, предвидува дека инфлацијата може да биде повисока во 2025 година. – околу 2,5 отсто, а не 2,1 отсто како што беше септемвриската прогноза.

Следниот состанок на УФР е на крајот на јануари, неколку дена по очекуваната инаугурација на Доналд Трамп за претседател на САД. Повеќето економисти анкетирани од различни финансиски публикации очекуваат банката да ги задржи своите каматни стапки.

По состанокот оваа недела, претседателот на ФЕД Џером Пауел беше прашан како очекуваното воведување на повисоки царини за главните американски трговски партнери ќе влијае на цените. Тој одговори претпазливо, посочувајќи дека „сè уште е рано да се каже како предлозите на новоизбраниот американски претседател Доналд Трамп ќе влијаат на економијата и на идните одлуки на централната банка на земјата“. „Не треба да брзаме, да видиме што ќе понуди претседателот“, рече Пауел.

Како и UFR, централната банка на соседна Канада (Bank of Canada) ги намали своите клучни каматни стапки овој месец за 0,5 процентни поени на 3,25 отсто, откако економијата на земјата порасна за само 1 отсто во третиот квартал.

При донесувањето на својата одлука, банката ја наведе новата американска администрација и заканата на Доналд Трамп за царини од 25 отсто за канадскиот извоз во САД, додавајќи дека ја „зголемила неизвесноста“ за нејзините економски изгледи.

„Реалноста е дека не знаеме дали овие тарифи ќе бидат воведени. Не знаеме дали ќе се договорат исклучоци за некои делови. Не знаеме кое е нивото на тарифите. Не знам дали Канада ќе возврати“, рече гувернерот на централната банка Тиф Маклем за медиумите во средата. Тој додаде дека очекува идните намалувања на стапките да бидат помазни.

Од своја страна, на состанокот во декември, Банката на Англија (Банката на Англија) ја задржа основната каматна стапка непроменета на 4,75 отсто, откако во последните месеци беше забележано зголемување на инфлацијата во Велика Британија.

Одлуката ја очекуваа економистите откако инфлацијата се искачи на осуммесечен максимум од 2,6 отсто во ноември. Расте загриженоста и за зголемувањето на платите што може дополнително да ја поттикне инфлацијата.

На два од претходните состаноци во текот на годината, Банката на Англија ја намали основната каматна стапка двапати за четвртина процентен поен, намалувајќи ја од 5,25 отсто.

Шведската централна банка „Риксбанк“ на последниот состанок ја намали основната каматна стапка за четвртина процентен поен на ниво од 2,5 отсто. Регулаторот посочи дека „имаат причини да бидат повнимателни“ во однос на претстојните одлуки за намалување на каматната стапка на почетокот на 2025 година.

Немаше нови аргументи за промена на ставовите во норвешката централна банка, која ја задржа основната каматна стапка на 4,5 отсто, иако сигнализираше можно надолно поместување на стапката. Институцијата има највисоко ниво на интерес меѓу другите западни централни банки.

Спротивно на горенаведената позадина, Европската централна банка претходно овој месец објави дека ги намалува нејзините клучни каматни стапки за 0,25 bps. стр., а депозитната стапка на банката стана 3 проценти. Така, по четири последователни средби, главните каматни стапки во еврозоната се намалија за вкупно 1 процентен поен.

Во своите најнови прогнози, ЕЦБ очекува дека инфлацијата во еврозоната ќе продолжи да паѓа во наредните години. Инфлацијата во просек ќе биде 2,4 отсто во 2024 година, 2,1 отсто во 2025 година, 1,9 отсто во 2026 година. и 2,1 отсто во 2027 година, кога проширениот систем за тргување со емисии на ЕУ ќе почне да функционира, соопшти банката. Овие бројки означија благ пад од претходните прогнози објавени во септември, според кои вкупната инфлација беше просечна 2,5 отсто во 2024 година, 2,2 отсто во 2025 година. и 1,9 отсто во 2026 година.

Ова ја поттикна претседателката на ЕЦБ, Кристин Лагард да изјави дека „ако податоците што ги добиваме продолжат да го потврдуваат нашето основно сценарио за враќање на инфлацијата на целта од 2 проценти во 2025 година во еврозоната, тогаш насоката е јасна: очекуваме дополнително намалување на каматните стапки. “.

Како причина за задржување на наведениот курс кон пониски каматни стапки може да се смета и економската состојба во еврозоната. Во својата најнова оценка во октомври, Меѓународниот монетарен фонд рече дека очекува БДП на земјите што користат еврото да порасне за само 0,8 отсто во 2024 година, што е за 0,1 отсто помалку од јулските прогнози. За 2025 година Растот на еврозоната се очекува благо да порасне до 1,2 отсто, но прогнозата е намалена за 0,3 отсто во однос на летните претпоставки на Фондот.

Најголемо намалување на основната каматна стапка во последните десет години презеде Швајцарската национална банка – за 50 базични поени на 0,5 отсто.

Намалувањето на каматите е најзначајното намалување на трошоците за кредитирање од вонредното намалување на каматните стапки во јануари 2015 година, кога банката ненадејно се откажа од минималниот девизен курс во однос на еврото.

За време на прес-конференцијата по објавувањето на одлуката, гувернерот на Мартин Шлегел изјави дека централната банка „може да продолжи да ги намалува каматните стапки под сегашното ниво од 0,5 отсто“. „Ќе се сретнеме повторно во март(…) и тогаш можеби ќе одлучиме дека е неопходна дополнителна корекција, бидејќи „ова значи дека сè уште имаме простор за акција во следната фаза“, истакна тој.

Само „Bank of Japan“ (Bank of Japan), која ја задржа основната стапка на ниво од 0,25 отсто, не даде јасни изгледи за своите идни активности.

На прашањето зошто централната банка го менува курсот, нејзиниот гувернер Казуо Уеда на прес-конференција рече дека „банката претпочита да чека податоци за тоа дали платите ќе го задржат својот нагорен тренд следната година, како и да добие поголема јасност за економската политика (Доналд) – забелешка линија) Трамп“.