Просечната камата за новоодобрени кредити за компании за прв пат падна под 5%, додека побарувачката за кредити, како од компании, така и од домаќинства, значително расте. Заклучно со октомври, вкупната задолженост изнесува 7,7 милијарди евра, при што банкарите најавуваат олеснување на кредитните услови до крајот на годината.
Крајот на годината носи олеснување во кредитирањето
Банкарската 2024 година ќе заврши со намалени каматни стапки и зголемена побарувачка за кредити од компаниите и домаќинствата, според најновите податоци на Народната банка на Македонија (НБМ). Просечната камата за новоодобрени кредити за компании, за прв пат по една година, е намалена под 5%.
Според НБМ, банките очекуваат тренд на натамошно олеснување на кредитните услови до крајот на годината, особено за претпријатијата. Заклучно со октомври, вкупната задолженост на компании и домаќинства достигна 7,7 милијарди евра, што претставува раст од 9,2% на годишно ниво.
Кредитирање на компании: Намалени камати и зголемена побарувачка
Компаниите бележат зголемена кредитна активност, при што задолженоста на фирмите на крајот на октомври достигна 3,74 милијарди евра, што е годишен раст од 10,4%.
Каматните стапки за кредити на компаниите бележат позитивен тренд:
- Просечната камата за новоодобрени кредити падна на 4,78% во септември 2024, што е значително намалување во споредба со 5,30% во истиот период минатата година.
- Каматата на вкупните кредити за компании е исто така намалена на 5,15%, најниско ниво од септември 2023 година.
Пример понуда од банка:
„Кредит од 10.000 евра до 3,5 милиони евра, со рок на отплата до 8 години и камата од 5,5%.“
Кредити за домаќинства: Зголемена достапност и пониски камати
Домаќинствата исто така покажуваат зголемена кредитна побарувачка. Заклучно со октомври, вкупната задолженост на домаќинствата изнесува 3,98 милијарди евра, што е годишен раст од 8,2%.
Каматни стапки за домаќинства:
- Новоодобрени кредити: Каматата е намалена на 5,27% во септември 2024, наспроти 5,47% една година порано.
- Вкупни кредити: Каматата е зголемена на 5,66%, но трендот на пониски камати за новоодобрени кредити укажува на олеснување на условите.
Примери за понуди од банките:
- „Кредит до 25.000 евра со рок на отплата до 10 години и камата од 5% до 5,2%.“
- „Станбен кредит до 150.000 евра со рок од 50 години, со фиксна камата од 3,45% за првите пет години.“
Очекувања за четвртиот квартал на 2024 година
Анкетата на НБМ предвидува:
- Компании: Засилено нето-зголемување на кредитната побарувачка, со натамошно намалување на каматните стапки за големите и средните банки.
- Домаќинства: Нет-олеснување на кредитните услови, особено за станбените и потрошувачките кредити.
Иако големите банки очекуваат олеснување, малите банки предвидуваат стагнација или заострување на условите.
2024 година ја одбележува трендот на пониски камати и полесни услови за кредитирање, што ја стимулира побарувачката за кредити. Компаниите и домаќинствата искористуваат пониски камати и зголемена достапност на финансиски средства, што претставува позитивен сигнал за економијата.