Минатата година, просечната цена на живеалиштата се зголеми за 20,7%, со најбрза стапка меѓу сите глобални градови!
Бумот на пазарот на недвижности во германската престолнина Берлин се подобрува рекорд по рекорд, но властите во градот се обидуваат да ги притиснат сопирачките, пишува Wall Street Journal во свој материјал.
Левите власти во Берлин, сојуз меѓу социјалдемократите, зелените и социјалистите, се обидуваат да го совладаат пазарот на недвижности со серија мерки, од кои според критичарите поранешните комунистички раководители на Источна Германија, би се засрамиле.
Во последните две години властите кои се под притисок од станарите со ограничени финансиски ресурси, го интензивираа бројот на областите за кои се во сила законите за борба против шпекулациите. Ова им овозможи да ги блокираат приватните продажби во корист на државни компании или инвеститори од непрофитната свера за да забранат раскинувања на договори за изнајмување или дури да забранат обични реновации кои би довеле до повисоки кирии.
Минатиот месец, градот најави создавање на четири такви нови зони во центарот на Берлин. Тоа беше проследено со нови прописи во мај, кои им овозможија на властите да конфискуваат ненаселени станови.
Пораката зад оваа офанзива е – во земја на државни болници и универзитети: силите на локалниот пазар не треба да ги обликуваат цените на недвижностите во градот, повеќе отколку што ги обликуваат трошоците за лекување или образование.
“Ние се бориме со заби и нокти за луѓето кои живеат тука. Купување на градот назад “, вели Флоријан Шмит, советник од шик квартот Фридрихшајнн-Кројцберг.
Бумот во Берлин со население од 3,5 милиони луѓе е исклучителен. Минатата година просечната цена на станбен имот се зголеми за 20,7%, што е најбрзо темпо меѓу сите глобални градови, истражени од консултантската компанија Knight Frank.
Властите во Лондон, Париз и Амстердам се фокусираа на промовирање на изградбата на единици за домување и олеснувањето на условите за луѓе со просечни примања да добиваат имот. Во САД властите користат претежно лимит врз зголемувањето на кириите и бесплатни правни совети за станарите, но генерално се воздржуваат да интервенираат на пазарот.
Специјалните зони во Берлин сепак, каде законите на понудата и побарувачката веќе не важат, стигнуваат доста подалеку отколку во остатокот од Европа, вели Кристоф Шмит, професор по право на Универзитетот во Бремен, кој го координира проектот спонзориран од ЕУ, за законот за политика на наемнини и домување.
Според него целта на Берлин е да спречи луксузни имот да го менуваат изгледот на цели населби и да ги направат недостапни за луѓето кои живеат таму со децении.
Општинскиот советник Шмит вели дека долгорочната цел е државни компании и непрофитни организации да поседуваат околу половина од станбените згради во соседството спрема 25% во моментов.
Од почетокот на 2017 година државни имотни фондови купиле над илјада станови во соседството на Шмит со финансиска поддршка на локалните власти, вели тој. Тие го користат главно “правото на прво одбивање”, кое му овозможува на градот да запира приватни трансакции во некоја од 46-те заштитени зони во Берлин.
Во некои случаи градот дозволува трансакции под услов инвеститорите за реновирање на зградите, да инсталираат лифтови или балкони. Сопствениците кои се обидуваат да протераат нискорангиран станар се загрозени од строга казна.
Дури сопственици на имот во зоните можат да добијат забрана да реновираат стан, да инсталираат видео домофон или додадат втора бања, бидејќи слични подобрувања можат да ги поттикнат подоцна да го поместат нагоре просекот на наемнини. Иако Берлин и многу други германски градови имаат строги системи за контрола на изнајмување, тие користат просечни изнајмувања како база.
Штефан Мол, кој поседува 12 станбени згради во Берлин, вели дека властите во градот му забраниле да ја прошири својата мала бања во еден од становите минатиот ноември.
“Целта е сè да биде резервирано, како што било изградено пред 110 години”, вели Мол, кој го тужи градот, како вика одлуката “лева, социалнополитичка глупост”.
Архитектот од Берлин Биргит Венко вели дека иако правилата можат да помогнат за зачувување на пристапноста на кириите, тие завршуваат злоупотребувајќи ги основните имотни права.
“Примената на овие правила не само за становите, населени од станарите, но и за станови кои се користат од сопствениците, крши премногу слободи кои треба да имаме во оваа земја”, смета Венко.
Политичари од Берлин и бранители на политиките во градот тврдат дека поголемиот дел од луѓето кои живеат под кирија наместо во сопствено живеалиште, ги оправдуваат средствата. Во Берлин тие се околу 84%, а во Германија како целина – 54%, што е висок удел според европските стандарди.
Според властите илјадниците жители на Берлин, кои се потпираат на стагнирачки приходи, сметаат дека егзистенцијата им е загрозена од зголемувањето на кириите со близу 70% меѓу 2004 година и 2016 година според истражувањето на компанијата JLL. Расположливиот доход во Германија се зголеми само за 23,5% во истиот период, покажуваат владините податоци.
Анкетирање на Forsa Institute од минатата година покажа дека 47% од Берлинеците стравуваат дека нема да можат да си дозволат да останат во своите домови во следните две години наспроти само 36% две години порано. Во април, 10.000 луѓе протестираа поради зголемувањето на трошоците за домување.
“Секој пат кога некој ја напушта зградата кириите скокаат значително”, вели Андреа Рафаел која живее под кирија во Берлин. “Мојот син не можеше да најде прифатливо домување за себе и своето семејство во Берлин и мораше да се преселат во покраината. Добро е што локалните власти интервенираат “, додаде таа.
Но одлуката на градот да ги запре големите трансакции и да стане купувач буди спротивни ставови дури и меѓу бранителите на достапните кирии. Берлин планира да вложи 100 милиони евра помеѓу 2016 година и 2021 година во купување на станови. Според некои, има подобар и повеќе профитабилен начин за користење на парите на даночните обврзници за заштита на станарите – на пример, преку изградба на нови пристапни за домување станови или присилувањето на претприемачите да обезбедат делови од нови згради на станарите со ниски приходи.
“Милиони евра се пилиња, без да создаваат нови домови”, вели Даниел Фост, пратеник и портпарол на домувањето на опозициската партија “Слободни демократи”.
Германската имот федерација ZIA соопшти дека Берлин изгледа заборави што се случи со резервите на имот во Источна Германија за време на комунизмот. Условите за живот се влошуваат до падот на режимот во 80-тите години на минатиот век, бидејќи ниските наемнини не можеа да покријат дури ни ремонт.
“Секој пат кога државата национализира имот, луѓето добиваа не подобри, туку стандартизирани станови”, вели Андреас Матнер, претседател на ZIA