Европската комисија започна нова истрага за субвенциите што ги добиваат кинеските производители на турбини наменети за ветерни електрани во Европа, пренесува „Reuters“.
Се очекува тоа да биде објавено во говорот на еврокомесарката за конкуренција, Маргрете Вестагер, кој ќе го одржи во вторник во Принстон и кој веќе го дистрибуира ЕК. Истрагата особено ќе влијае на условите за развој на ветерни електрани во Шпанија, Грција, Франција, Романија и Бугарија.
На хартија, Европската унија (ЕУ) ја гледа Кина како партнер во борбата против климатските промени. Сепак, комерцијалната реалност кажува поинаква приказна.
Пекинг реагира на слабата домашна побарувачка со големи владини субвенции и тоа е совршен рецепт за прекумерен капацитет, од електрични возила до соларни панели, исто како што ЕУ ја става зелената транзиција на врвот на својата политичка агенда.
Европа некогаш беше лидер во обновливите извори на енергија, но брзиот развој на секторот во Кина од 2018-та година предизвика милијарди загуби за водечките играчи во индустријата за енергија од ветер. Компаниите драстично ги намалија трошоците, вклучително и данската „Vestas“ и германска „Siemens Gamesa“.
ЕУ се обидува да ја избегне грешката што ја направи минатата деценија, кога кинеските производители на соларни панели речиси ги убиваа своите европски конкуренти.
Денешната игра за турбините на ветер навистина им е „премногу позната“ на европските политичари, коментира еден дипломат на ЕУ кој сакаше да остане анонимен.
Годините на неактивност на внатрешната индустриска политика на ЕУ и политиката на зелена технологија на отворени врати го преплавија европскиот пазар со кинески соларни панели и покрај загриженоста за материјалите кои потекнуваат од западната провинција Ксинџијанг, каде што ОН открија кршење на човековите права против заедницата на Ујгурите.
И тука доаѓа следната голема работа: електрични возила. Незакочен од тековната истрага на Европската комисија (ЕК) за државните субвенции за електрични автомобили од кинеско производство, кинескиот министер за трговија Ванг Вантао ги увери директорите на кинеските компании за електрични автомобили дека нивните придобивки на пазарот се заслужени.
„Брзиот развој на кинеските EВ компании не зависи од конкурентската предност благодарение на субвенциите, туку од одржливите технолошки иновации, сеопфатните индустриски и синџири на снабдување и целосната конкуренција на пазарот“, коментираше Ванг на состанокот со директорите.
Поголема загриженост за ЕУ е обидот на Пекинг да го зајакне своето економско партнерство со Русија, бидејќи војната на Москва против Украина ја продлабочува нејзината изолација од Западот.
Кинескиот министер за надворешни работи Ванг Ји во вторникот коментираше со неговиот руски колега Сергеј Лавров дека двете земји „поактивно ќе бараат точки на конвергенција за интересите на нашите две земји“ и „ќе ги здружат силите за да обезбедат стабилност за глобалните индустриски синџири на снабдување“.
Ова е во спротивност со геополитичката игра на ЕУ.
Во својот говор во Принстон, Вестагер се очекува да ја претстави идејата за поширока употреба на т.н. проценки на веродостојноста. Овие критериуми, како што се очекува да наведе комесарот за конкуренција на ЕУ, треба да вклучуваат сајбер безбедност, безбедност на податоци, работнички права и еколошкиот отпечаток.
Според прелиминарните тестови, Вестагер ќе каже дека ЕУ треба да заземе посистематски пристап, истражувајќи го секој случај поединечно.
„И треба да го направиме тоа пред да биде предоцна. Не можеме да дозволиме она што се случи со соларните панели да им се случи на електричните возила, турбините на ветер или критичните полупроводници“, вели Вестагер.
Кина сочинува повеќе од половина од глобалниот пазар на турбини на ветер. Според една проценка, за четири години пазарниот удел на Кина во однос на глобалните инсталации порасна од 37% на повеќе од 55% во 2022-ра година. Насоката на движење е спротивна за европските компании, чиј удел е намален од 55% на 42% за истиот период.
Постои „многу реален ризик дека проширувањето на енергијата на ветерот ќе биде направено во Кина, а не во Европа“, се вели во изјавата за „Politico“ од трговската организација со седиште во Брисел, „WindEurope“. Тоа е благодарение на субвенциите на кинеската влада, велат експертите.
„Кинескиот ветерен парк е корисник на директни и индиректни субвенции низ целиот синџир на вредност“, рече Џозеф Вебстер, виш соработник во Глобалниот енергетски центар на Атлантскиот совет.
Истрагата за турбините на ветер ќе биде под регулативата на ЕУ за странски субвенции, која ѝ овозможува на ЕК да процени дали дозволуваат компаниите да наддаваат прекумерно на јавните тендери.