Глобалните кризи за снабдување со нафта постоеја во 1973-74, 1978-80. и 1990 година и сите беа предизвикани од настани на Блискиот Исток.Меѓутоа, никогаш немало глобална гасна криза, вели Робин М. Милс, извршен директор на Камар Енергија и автор на бестселерот „Митот за нафтената криза“.

Тој смета дека глобалната гасна криза „тек ќе се засилува“.

Во 1973 година, Леон Мил нацрта знак пред неговата станица Филипс 66 во Перкасие, за да ги извести своите клиенти дека нема бензин. Виновникот беше нафтената криза, која ги притисна американските бизниси и потрошувачите кои беа принудени да се редат со часови на бензинските пумпи
„Сега сме на средина на една (гасна криза) и не сме блиску до почетокот на нејзиниот крај, но веројатно блиску до точката на нејзиниот почеток. Ситуацијата сигурно ќе се влоши многу“, рече Милс, пренесува Српската агенција за енергетика (АЕРС).

Како што вели, досега не можело да има глобална гасна криза, бидејќи пазарот на гас е глобализиран дури во последната деценија.

Цените на бензинот беа историски ниски во поголемиот дел од периодот во клучните глобални потрошувачки области.

Милс забележува дека инвестициите пресушиле и дека Холандија одлучила да го затвори своето огромно наоѓалиште Гронинген поради земјотресите предизвикани од методот “фракинг“ за вадење на гас, кој го затвори клучниот извор на флексибилно снабдување во Европа.

Исто така, извозниот капацитет на течен природен гас (ТНГ или ЛНГ на англиски) силно порасна до 2020 година, а беше поттикнат од Австралија, Русија и САД, што беше резултат на претходно одобрени проекти.

Се вели дека три фактори го смениле среднорочниот надолен тренд на цените на бензинот.

Првата беше одлуката на Пекинг во 2017 година да го замени јагленот со гас како извор за греење на домовите и индустријата.

Оваа година Кина ја престигна Јапонија како прв увозник на ТНГ во светот.

Друг фактор беше високата потрошувачка на гас на земјите ширум светот со излезот од пандемијата на коронавирус.

Цените на ЛНГ забележаа рекордно ниско ниво во текот на 2020 година за време на карантинот поради Ковид-19, но потоа се вратија на највисоките вредности на почетокот на 2021 година.

Третиот фактор е руската војна во Украина, која дополнително ја затегна и онака напнатата ситуација на европскиот пазар на гас, анализира Милс.

САД и Велика Британија веќе го забранија увозот на гас од Русија.

Се потсетува дека ЕУ го забрани јагленот, ќе размислува за запирање на купувањето нафта и ќе се обиде да ја намали употребата на рускиот гас за две третини до крајот на оваа година, а целосно пред 2030 година.

Додека нафтата и јагленот може да се пренасочат кон други клиенти, гасот се потпира на фиксни цевководи.

Така, 83 отсто од рускиот гас се извезува преку гасоводи, а 85 отсто од тоа се насочени кон Европа.

Плановите за испраќање повеќе гас во Кина ќе бидат долготрајни, скапи и многу помалку исплатливи.

Новите руски проекти за ТПГ беа исто така клучен дел од очекуваната идна понуда.

Тие сега ќе доцнат долго време поради недостигот на пристап до финансии и технологија и избегнување на клиентите да купуваат руска енергија.

Од почетокот на војната, приливот на руски гас во Европа, како што се наведува, всушност е зголемен.

Континентот плаќа околу 700 милиони долари дневно за руска нафта, 400 милиони долари за гас и 22 милиони долари за јаглен.

Доколку Брисел воведе целосно ембарго на рускиот гас или воведе даноци, царини или депозитни сметки со цел да се намали приливот на приходи во Русија, Кремљ најверојатно ќе возврати, пренесува АЕРС.

„Елиминирањето на рускиот извоз, или четвртина од вкупниот светски извоз, е еднакво на елиминирање на понудата на цел блок земји од Заливот и Ирак од глобалната продажба на гас“, анализира Милс.

Земјите складираат многу гас, но тоа е за да се задоволат сезонските (обично зимски) потреби.

Погоните за извоз на ТНГ обично работат блиску до максимумот.

Северна Америка може да понуди повеќе гас од шкрилци, но не може да извезува без резервен капацитет за претворање на гасот во течен.

На краток и на среден рок гасната криза ќе биде економски и еколошки погубна, што ќе доведе до заживување на јагленот и мазутот, бидејќи Европа и Азија ќе влезат во ценовна војна за ТНГ, заклучува Милс.