Оние кои предвидуваат колапс на кинеската економија грешат, но земјата нема да може да го повтори економскиот раст што го имаше во последните дваесет години, вели во интервју за Хина францускиот историчар Франсоа Годемент, експерт за азиската земја.
Од пандемијата на Ковид, на која одговори со најстрогите мерки во светот, Кина се соочува со економски проблеми што предизвикаа некои аналитичари да прават мрачни прогнози за иднината на нејзината економија.
Симбол на овие потешкотии е падот на гигантот за недвижности Евергранд, во економија каде овој сектор е исклучително важен и е одговорен за четвртина од економската активност.
Годемент, гостин на Европската народна партија на нивниот состанок во Сплит, каде во четвртокот држеше предавање за европската безбедност во актуелната меѓународна средина, во интервју за Хина веднаш потсети дека Кина е огромна економија која има трговски суфицит вреден трилион долари, што сепак е нејзина голема сила.
Тој нагласи дека во текот на летото имаше многу песимистички прогнози за Кина. „Дел од нив се оправдани затоа што имаше голем пресврт и криза на довербата, но оние кои тврдат дека е пред колапс грешат, како и во минатото.
Кина отсекогаш имала падови и е циклична економија, објасни тој.
-Зборуваме за хипербрз воз кој забави и почнува да доживува проблеми, но да не заборавиме дека тоа беше хипербрз воз, живописен е Французинот, кој предава во парискиот институт за науки По.
Другата страна на исклучително успешната Кина во однос на извозот е нејзиниот внатрешен пазар, нагласува Годемент. Очекувањата дека овој успех ќе се прелее на домашната потрошувачка не се исполнија и не се врати на очекуваните нивоа по Ковид.
Французинот ја споредува денешната криза во Кина со онаа во Јапонија во 1990-тите, наречена „изгубена деценија“ во таа островска држава, но овој пат стопати поголема.
Кина изгради премногу инфраструктура и недвижен имот, а дел од населението шпекулираше на тој пазар бидејќи недвижностите беа попрофитабилна инвестиција од пензиските фондови. Сега тој балон пукна, а тоа има негативни последици за локалните буџети на градовите и покраините, кои добија големи приходи токму од продажбата на земјиштето.
-Луѓето купуваат помалку мебел и електрични апарати, се плашат да инвестираат и се повеќе да штедат, а локалната власт нема пари и ресурси.
-Сериозна ситуација со која се соочува владата, но треба да се внимава со прогнозите за колапс бидејќи Кина се уште има големи предности како што е надворешната трговија, рече Годемент.
-Ситуацијата може да оди во двете насоки, но не може целосно да се закрпи пукнатиот меур, ниту да се реплицира растот што постоеше последните 30 години, нагласи тој.
Иако признава дека тоа е смела изјава, Годемент истакна дека забавувањето на Кина може да биде добра вест за западните економии.
Тој отсекогаш ги оспоруваше тврдењата на дел од економистите дека Кина е еден вид локомотива на светскиот економски раст – таа всушност вадеше од светската економија и ја користеше за свој раст, а во исто време ги симнуваше светските цени.
Со забавувањето на економијата, Кина ќе мора да престане да штеди и да инвестира на сегашното ниво, што значи поголема конкурентност на западните компании, кои често не можеа да се справат со субвенционираните кинески ривали.
Зборувајќи на темата деескалација, термин кој се користи на Запад за да се намали економската зависност од Кина, Годемент вели дека тоа е сениште и дека не може да има вистинска деескалација без огромен пораст на цените.
Тој термин треба да се замени со преземање помал ризик, односно со повнимателна размена со Кина. На Запад, на пример, му треба поголема контрола на извозот на стоки со двојна употреба што може да завршат во воениот сектор на Кина, и треба посилно да ги заштити своите технолошки иновации.
Годемент смета дека денес Западот станал многу пореален за Кина и дека веќе нема илузии дека таа ќе се промени врз основа на трговијата.
– Никој повеќе не верува дека Кина се движи кон пазарна економија или дека Комунистичката партија е политичка структура која бледнее или полека се менува. Тие илузии завршија.
Тој истакна дека Комунистичката партија денес ги контролира сите аспекти на кинеското општество и има многу повеќе контролни алатки на располагање отколку во времето на Мао Це Тунг и Денг Ксијаопинг.
Во исто време, Кси му штети на економскиот раст на Кина со своите политики, усвојувајќи мерки кои ги обесхрабруваат странските инвестиции поради правни несигурности, поради регулирање на дигиталните платформи или елиминација на приватното образование.
На меѓународно ниво, Кси флертува со можноста за големи кризи и конфликти со своите перформанси, што создава недоверба кон азискиот гигант.
-Оптимистичкото тврдење дека Кси и дал приоритет на безбедноста, вклучително и економската безбедност, пред економскиот раст. Оние кои се малку попесимисти веруваат дека Кси поттикнува големи проекти во различни сектори, со фокус на иновациите и високите технологии, но дека навистина не ги разбира светските економски трендови, заклучува тој.