Како што светот брои мртви и заразени од коронавирусот, а економската криза предизвикана од пандемијата се вжештува, во позадина американско-кинеската економска војна продолжува да го зазема и воспоставува првото место во светот.

Но, исходот од битката на крајот може само да го потврди статус квото. Имено, и двете земји ќе останат суперсили, и економски, воени и политички, но важноста на Кина во светот ќе продолжи да расте рапидно. Особено, предупредуваат економистите, по коронакризата.

Податоците неодамна објавени од Меѓународниот монетарен фонд во октомвриското издание на светските економски изгледи покажуваат дека САД сè уште имаат најголем бруто домашен производ (БДП) во светот. Минатата година, според тие податоци, американскиот БДП достигна вредност од над 21,4 трилиони долари, додека прогнозите за оваа година, кои беа обележани со коронакризата, велат дека американскиот БДП ќе изнесува 20,8 трилиони долари.

Во исто време, податоците на ММФ за Кина покажуваат дека нејзиниот БДП минатата година изнесуваше нешто повеќе од 14,7 трилиони долари, додека оваа година треба да достигне 15,2 трилиони. Минатата година, светскиот БДП, според меѓународните институции, изнесува нешто помалку од 88 трилиони долари, додека оваа година, поради коронакризата, треба да изнесува нешто помалку од 84 трилиони.

Овие податоци, сепак, се само дел од приказната за важноста на земјите за светската економија. Тие покажуваат БДП, односно вкупна вредност на стоки и услуги произведени во текот на годината во американската и кинеската економија, по тековни цени. Сепак, цените варираат во целиот свет, па затоа меѓународните организации сè повеќе користат БДП (и други индикатори) изразени во паритет на куповната моќ, односно намалени на одредена основа, а со тоа и „униформни“, нагласувајќи дека разликите во цените можат значително да ја нарушат реалната слика.

Едноставно кажано, сендвичи, кафе, електрична енергија или домување не чинат исто во САД, Кина и другите земји, и има големи разлики во нивото на плата меѓу земјите. Ова значи дека еден долар во САД не може да купи иста количина на стоки и услуги како, на пример, во Кина. Затоа се обидуваат да се елиминираат разликите во цените на стоките и услугите и само тогаш се споредуваат меѓу земјите. Така, дојдовме до корегирани податоци што го олеснуваат патот преку меѓународни споредби на клучните индикатори и за кои економистите велат дека поверно ја отсликуваат реалната економска моќ. Особено во глобализираниот свет каде сè се споредува.

„Паритетот на куповната моќ е многу подобар показател за економската моќ на една земја и се користи за меѓународни споредби“, објасни Ведрана Прибишевиќ од Загребската школа за економија и управување.

Жељко Ловринчевиќ од Загребскиот економски институт исто така вели дека споредбите на податоците изразени во паритетот на куповната моќ се подобар показател за реалниот стандард и квалитетот на животот отколку податоците изразени во тековните цени, како и дека тие ги олеснуваат споредбите меѓу земјите.

Тука, сепак, се јавува проблем за Американците, а предност за Кинезите. Имено, во однос на големината на нејзиниот БДП изразен во паритет на куповната моќ, Кина ги надмина САД пред неколку години и со тоа всушност стана водечка економска моќ во современиот свет. Ова е потврдено од податоците на ММФ, според кои кинескиот БДП, изразен во паритет на куповната моќ, минатата година изнесувал скоро 23,4 трилиони долари, додека американскиот БДП, според истата методологија, изнесувал 21,4 трилиони. И во оваа и во наредните години, кинескиот БДП со паритет на куповна моќ ќе биде поголем од оној на САД: предвидувањата на ММФ покажуваат дека Кина годинава ќе има БДП од околу 24,2 трилиони долари, додека американскиот БДП ќе биде 20,8 трилиони долари и следната година, кинескиот БДП, изразен во паритет на куповната моќ, треба да изнесува 26,7 трилиони долари, а 21,9 трилиони американски долари.

На кратко, може да се каже дека Кина веќе ги надмина Соединетите држави според реалната економска моќ. Ова, се разбира, не значи дека Кина го презеде приматот од Соединетите држави во дефинирањето на економските трендови во светот, но тоа значи дека на Америка сега опасно и се дува во врат кога станува збор за влијание врз светската економија.

„Секако е загрижувачки за Соединетите држави. Кина веќе долго време има амбиција да ги престигне САД, не само во економијата, туку и во науката. Затоа тие увезеа многу научници од други земји. Кинезите ставаат посебен акцент на областа СТЕМ, додека во САД акцентот во студирањето веќе не е толку на СТЕМ “, објаснува Прибишевиќ.

„Кина има многу високи стапки на економски раст во последните децении. Се разбира, според сегашните цени, американската економија сè уште има предност пред кинеската, но во однос на паритетот на куповната моќ, Кина сега има поголем БДП од Соединетите држави. Ова всушност покажува дека кинеската економија, според таа методологија, годишно произведува повеќе добра и услуги отколку американската, што не е изненадувачки ако се земе предвид популацијата на Кина “, објаснува Ловринчевиќ.

 

Забрането превземање на содржината без претходно одобрение од редакцијата на БанкоМетар.мк