Група од седумнаесет метали, чии имиња повеќето од нас никогаш не сме ги слушнале, станаа централна тема во трговската војна меѓу Пекинг и Вашингтон. Во производството на ретки елементи кои се користат во безброј производи – од електронски дисплеи до ласери и електрични автомобили, во моментов доминира Кина и постои веројатност токму овие земни минерали да бидат оружјето на најсилната азиска економија за постигнување на доминација во светот, пишува Oilprice.

Постои, сепак, преседан.

Уште во 2011 година, откако изби територијалниот спор меѓу Кина и Јапонија, Пекинг им наложи на своите соседи ембарго на извозот на ретките метали.

Во Кина се сместени 85% од производствените капацитети на редкоземните метали во светот и, за разлика од другите земји, Пекинг помина децении во развојот на најефикасните технологии не само за екстракција на овие елементи, но и за преработка на истите.

Накусо, Кина има ресурси и технологија за да ја води оваа област. Во војната, ова е голема предност.

Соединетите Американски Држави увезувале 80 отсто од метали од ретка земја што ги користеле помеѓу 2014 и 2017 година, објави Ројтерс. Во моментов, во земјата работат само еден рудник за такви елементи – Mountain Pass во Калифорнија.

Според една студија, Mountain Pass содржи една десетина од светските резерви на редкоземни елементи, но нема капацитет за преработка на металите на место, па сè што се добива во Mountain Pass, се испорачува во Кина за преработка.

Азиската земја има годишен преработувачки капацитет од 220.000 тони годишно. Ова е пет пати повеќе од комбинираниот капацитет за обработка на остатокот од светот. Па овде можеме да зборуваме за речиси целосна зависност.

Проблемот со отфрлањето на оваа зависност е двонасочен. Од една страна, рециклирањето е исклучено и ќе остане надвор од земање во предвид, само затоа што редкоземните метали се користат во такви мали количини што не останува доволно за рециклирање. Компаниите за рециклирање воопшто не ги реконструираат кога ќе ги исфрлат материјалите од електронските уреди. Само неколку компании го прават тоа и создаваат технологии кои се занимаваат со рециклирање на ретки метали. Сепак, тоа е капка во морето.

Apple, на пример, создаде робот наречен Daisy, кој може да издвои 32 килограми редкоземни метали од 100 000 рециклирани смартфони iPhone. Азиските компании, исто така, ги пуштија во погон капацитетите кои ги имаат за рециклирање на ретки метали, но досега на релативно мал обем. Се чини дека рециклирањето на ретки метали најверојатно ќе мора да почека.

Алтернативни материјали исто така се изучуваат со одреден успех, но ретките метали остануваат доминантен избор за електрониката и разни други производи. Литиум-јонските батерии и натаму доминираат во индустријата за батерии и покрај многуте потенцијални кандидати.

Компанијата оператор на “Mountain Pass” изјави дека планира повторно да отвори објект за рафинирање во рудникот до крајот на 2020 година Ова сигурно ќе биде почеток на процесот за намалување на оваа непријатна зависност од Кина.

Една австралиска компанија Lynas, претходно оваа година потпиша договор со Blue Line Corporation во Тексас за заедничко градење на капацитети за одделување на редкоземни метали.

Надминувањето на кинеската доминација кај ретките метали ќе потрае години, но е неопходна, бидејќи побарувачката за овие седумнаесет елементи само ќе продолжи да расте, бидејќи луѓето се повеќе зависат од производи, кои не можат да работат без нив.