За руската економија ориентирана кон војна се наѕира нова закана – прекин на непријателствата, пишува во анализа „The Wall Street Journal“.

Изданието истакнува дека за време на војната во Украина, Москва инвестирала огромни суми во воената индустрија и напорите биле насочени кон производство на оружје, муниција и беспилотни летала.

Компаниите поврзани со воената индустрија купуваат „цивилни“ фабрики за производство на воена стока – еден пример за тоа е купувањето на две фабрики „Gloria Jeans“, кои веќе произведуваат воени униформи. Компаниите за склопување дронови се населуваат на места кои претходно биле поврзани со развојот на информатичката технологија и инженерските иновации.

Воената индустрија ја повлекува својата работна сила, па дури и водечките компании, вклучително и во нафтениот сектор, не можат да најдат вработени. Враќањето на војниците од бојното поле ќе ја зголеми работната сила, но во повеќето случаи тоа се слабо образовани Руси од сиромашните региони, како и голем број поранешни затвореници кои беа помилувани и по тешки злосторства за нивното учество во војната.

Воена економија

Во оваа позадина, прекинот на огнот може да биде економски ризик за земјата, ако претпоставиме дека ќе ја запре активноста и во воената индустрија, бидејќи економијата се трансформира и војната создава раст, нови работни места и раст на платите, што ја стимулира домашната потрошувачка.

Според проценките на економистите, до 40 отсто од економскиот раст што Русија го забележа минатата година се должи на активности поврзани со војната. Во некои од најсиромашните региони во земјата, бонусите што им се исплаќаат на волонтерите се значителни и ја зголемуваат потрошувачката.

Според Марија Шагина од Меѓународниот институт за стратешки студии со седиште во Берлин, надвор од воената индустрија, Русија е во сериозна криза на опаѓање на технолошкиот развој (вклучително и поради санкции), губење на научниот потенцијал по бегството на илјадници млади луѓе на кои им се заканува мобилизација на крајот на 2022-ра година, и генерално е во економска стагнација без јасност за економскиот раст.

Војната и приходите од продажбата на нафта се тие што ја прават руската економија отпорна на западните санкции.

Во исто време, иако јавно игнорирани од властите, се појавуваат и одредени сигнали за криза – податоците од гасната индустрија, на пример, укажуваат на намалување на производството во зимата 2025-та година, а тоа се должи не само на загубата на европските пазари, туку и на намалувањето на потрошувачката во енергетските интензивни сектори – производството на градежни производи, на пример.

Поради високата каматна стапка што ја постави централната банка во обид да ја спречи инфлацијата, хипотекарното кредитирање беше ограничено, што доведе до градежна криза.

Според Јанис Клуге, експерт од Институтот за меѓународни и безбедносни прашања, тоа значи дека за да ја зачува својата економија, Русија ќе мора да продолжи да се потпира на воената индустрија, додаде „WSJ“. Ова е всушност многу веројатно сценарио – вака ќе се надополни арсеналот што се користи во Украина. На овој начин, мирот навистина ќе биде шок, но податлив за руската економија.

Одржувањето на нивото на воени трошоци во мирно време нема да биде лесно – во моментов рускиот буџет издвоил околу 13,5 трилиони рубљи (околу 160 милијарди долари) за војната во Украина. Ова е 6% од бруто домашниот производ на земјата и 40% од сите трошоци, што ги надминува парите за социјално и здравствено осигурување и образование. Сепак, намалувањето на трошоците за војна претставува ризик од рецесија за руската економија.

Според голем број набљудувачи, меѓународните компании ќе се вратат во Русија и ќе го поддржат развојот на економијата, но економистите забележуваат дека тоа ќе се случи многу бавно, дури и по потпишувањето на мировниот договор. Работата во Русија сè уште претставува геополитички и репутациски ризици за бизнисот, а војната едвај ја елиминира бирократијата, недостатокот на правна заштита, корупцијата и другите долгогодишни проблеми.