Само 50 отсто од германските граѓани би користеле дигитално евро доколку Европската централна банка (ЕЦБ) одлучи да лансира дигитална верзија на единствената европска валута. На нешто повеќе од една година до крајниот рок за оваа одлука (31 декември 2025 година), загриженоста кај жителите на најголемата европска економија за безбедноста на нивните пари не исчезна.
Ова беше потврдено со августовската екскурзија на група пензионери во бункер во живописниот град Кохем, на околу 100 километри од Франкфурт, кои беа многу скептични за појавата на дигитално евро.
Предметниот бункер е една од најдобро чуваните тајни со децении. Изграден е во 1962 година и скриен во неговите пештерски краци има алтернативни западногермански марки во случај непријателите на Западна Германија од Студената војна да решат да го преплават пазарот со фалсификувани банкноти за да предизвикаат хиперинфлација. На крајот, резервната валута се покажа непотребна и беше уништена во 1988 година, но не и стравовите на Германците за безбедноста на нивните пари.
Приватноста е главна грижа и германските граѓани се најмногу загрижени за тоа меѓу водечките членки на еврозоната – факт што се потврдува и со претпочитањето за готовински плаќања, што гувернерот на Бундесбанката Јоаким Нагел го опишува како „свето право“.
Според германската централна банка, 51% од сите трансакции во Германија се во готово, 27% се плаќања со дебитни картички, 6% се плаќања со кредитни картички, 6% се трансакции преку мобилни телефони и 4% се кредитни трансфери.
Поранешна вработена во банка вели дека плаќањата со картички и преку Интернет ја тераат да мисли дека ја губи контролата врз трошењето. Трети, пак, веруваат дека евентуална дигитална валута би ја ставила Германија во опасна зависност од технологијата. Ханс-Хајнрих Кепел, кој се пензионираше од германската пошта во 2010 година и помогна во организирањето на турнеите во бункерот Cochem, претпочита да користи готовина во повеќето случаи.
ЕЦБ, која го развива дигиталното евро и ќе донесе конечна одлука дали да го воведе кон крајот на 2025 година, е свесна за овие стравови. И за да се осигура безбедноста и приватноста, планира да користи различни техники како што се шифрирање на податоци и спречување на директна врска помеѓу трансакциите и индивидуалните специфични корисници. Уште повеќе, европските централни банкари размислуваат да ја направат валутата достапна преку картички, а не само преку мобилни телефони, за офлајн употреба. Институцијата, исто така, има за цел да допре до помалку дигитално писмени граѓани и да им понуди на ранливите групи, вклучително и на барателите на азил, шанса да се качат.
„Го предвидуваме дигиталното евро како дигитална форма на готовина што ќе може да се користи за сите електронски плаќања и да постои заедно со физичките пари без да се занемари ниту едно од нив“, коментираше шефицата на ЕЦБ, Кристин Лагард на почетокот на подготвителната фаза проект.
Навистина, не се само Германците, чии плаќања со картички постојано растат, на кои им треба убедување. А другите земји, вклучувајќи ги Австрија, Словачка и Малта, се уште поприврзани за готовина од Германците. Додека другите земји-членки на еврозоната, како што се Холанѓаните, речиси целосно ги напуштија готовината во корист на дигиталните форми. И помладите Германци не се ни приближно загрижени за приватноста како постарите. Истражувањето за ова прашање покажува дека една третина од луѓето на возраст над 65 години би одбиле да дадат лични податоци преку Интернет, дури и за да го подобрат квалитетот на услугите, во споредба со само 10% од 18-24-годишниците.
Сепак, Нагел е оптимист дека дури и неговите најстари сонародници сè уште можат да се уверат во заслугите на дигиталното евро. „Имав смисла меѓу постарата генерација убедувајќи ги луѓето дека готовината не исчезнува“, рече претседателот на Бундесбанк на самитот на Г20 во Рио де Жанеиро во јули. Тој признава дека не може да ја убеди својата 92-годишна мајка и нејзините „сетови“, кои се целосно непознати за дигиталниот свет, и нема смисла да ги вознемирува. Затоа што разбираат што се случува.
Назад во бункерот, во кој некогаш беа складирани 15 милијарди западногермански марки, организаторот на турнејата Кепел ги споделува сомнежите на своите гости за дигиталното евро, но нуди и зрак надеж, коментирајќи дека „никој не може да се изолира од него… и едноставно секој ќе мора да се прилагоди на новите случувања“.